Özdenetim / Özdisiplin Sorunları: “Dürtüsel Çocuğu Sınırlamak”

Özdenetim / Özdisiplin Sorunları: “Dürtüsel Çocuğu Sınırlamak”

Özdenetim/Özdisiplin Sorunları: ‘‘Dürtüsel Çocuğu Sınırlamak’’

Bir çocuk, sağlıklı gelişim yolculuğunda bir çok ihtiyacının karşılanmasını beklemektedir. Başkalarına güvenli bir şekilde bağlanma, olumlu bir kendilik algısı geliştirme, yeterli hissetme, ihtiyaç ve duygularını ifade etme, oyun oynayabilme gereksinimlerinin yanı sıra gerçekçi- akılcı sınırlar geliştirme ve özdenetim becerilerini oluşturabilmede geleceğin sağlıklı erişkini için son derece önemli bir role sahiptir.

 

Özdenetim-Özdisiplin Sorunları Yaşayan Kişiler Tipik Olarak Ne Gibi Problemler Yaşarlar?

* Sorumluluk alabilme ve sorumlulukları sürdürebilmede zorlanma

* İş, ev ve aile yaşamında sorumluluklardan kaçınma (çocuk bakımı, faturaların ödenmesi, projenin tamamlanması vs.)

* Küçük engellenmeler karşısında bile öfke kontrol sorunları yaşama, duygu denetiminde zorlanma

* Dürtüsellik (Akla geleni mantıklı süzgeçten geçirmeyip hemen davranışa dönüştürme)

* Amaca güdülenmede güçlükler, motivasyonel sorunlar (iş, partner, ilgi alanlarındaki sık değişmeler)

* Çabuk sıkılma, sıkıcı iş, görev ve durumlarda çabuk pes etme, cayma

* Haz-ödül yönemlilik, kısa vadeli tatminleri uzun vadedeki hedeflere tercih etme

Öz-Denetim/Öz-Disiplin Sorunlarının Nedenleri

* Sınırları oluşturmada ebeveynin yetersiz tutumları (Aşırı izin verici, tutarsız ebeveyn tutumları)

* Aile içinde rol model olan anne babada da benzer sorunların görülmesi

*Aşırı koruyucu aileler

* Çocuk-ergenin yapması gereken sorumlulukların anne/baba tarafından üstlenilmesi (ev ödevi, odanın toplanması vs..)
* Çocuğun öfke patlamalarına ve denetimini yitirmesine izin verilmesi/göz yumulması

* Dikkat Eksikliği/Hiperaktivite öyküsünün bulunması

* Mizaç

 

Dürtüsel Çocuk

Aslında her bebek dünyaya dürtüsel bir şekilde gelir. Kendi ihtiyaç, istek ve duygularını dürtüsel bir şekilde ifade eden bir bebek-çocuk doğal olarak öz-denetimsizdir. Sağlıklı büyüme sürecinde özellikle uyumlu aile tutumlarıyla birlikte bir çocuk dürtülerini kontrol edebilmeyi, sorumluluk alabilmeyi, tahammül edebilmeyi öğrenir. Böyle bir çocuk büyüdüğünde yetişkin dünyasının taleplerini karşılayabilen biri haline gelebilir. Bu nedenle dürtüsel çocuğu durdurabilmek için sağlıklı erişkini devreye sokmak önemlidir.

 

Sağlıklı Erişkin Yanıyla Dürtüsel Çocuğu Sınırlayabilmek

Bizler büyüdüğümüzde ister istemez yaşamımızın sorumluluğunu da üstlenmiş oluruz. Bu nedenle özellikle disiplin ve denetimle bağlantılı güçlüklerimizden dolayı diğerlerini suçlamayı bırakarak sorunu kabullenmek ve kendi yaşamının sorumluluğunu almak ilk adım olmalıdır.

 

Değişim İçin Öneriler

 

* Değişim için motivasyonunuzu artırın (neden değişmeliyim? Özdenetim-Özdisiplin sorunlarım ne gibi sorunlara yol açıyor?)

* Disiplin ve denetimle ilgili algıladığınız problem listesi belirleyin.

* Problem davranışlarınızın avantaj/dezavantajlarını yazın (Örn işte çatışma yaşadığım zaman işi bırakma davranışım kısa vadede beni sorumluluktan, kişilerarası ilişkilerde huzursuz hissetmekten uzaklaştırıyor, uzun vadede kronik işsiz oluyorum, kredi borçlarımı ödeyemiyorum, yaşıtlarıma göre kendimi vasıfsız ve başarısız biri gibi hissediyorum vs..)

* Zorluk derecesine göre küçük sorumluluklar alarak başlayın ve giderek artırın.

* Etkili zaman yönetimi için ajanda tutun.

* Öfke denetimi için nefes egzersizi yapın.

* Olumsuz duygularınıza yol açan düşüncelerinizi belirleyip bunların yerine işlevsel, gerçekçi düşünceler oluşturmaya çalışın (‘buna tahammül etmek zorunda değilim!’ demek yerine ‘Şu anda bu görevi yapmak bana sıkıcı geliyor ama buna dayanabilirim’ gibi uyuma yönelik düşünceler geliştirin).

* Disiplin ve denetim sorunlarınıza yol açabilecek olası psikiyatrik problemler için destek alın (Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu, kişilik özellikleriyle bağlantılı zorlanmalar vs..)

Leave a Reply

Your email address will not be published.